TYRANNOSAURUSTyrannosaurus (tiranhagedis) leefde 65 miljoen jaar geleden in Noord-Amerika. Tyrannosaurus is dankzij zijn rol in ontelbaar vele films één van de meest bekende dinosaurussen en ook weten we dankzij de vele fossielen veel over zijn levensstijl. Tyrannosaurus is nauw verwant met Tarbosaurus, die enkele miljoenen jaren eerder in Azië leefde. Mogelijk was er een landbrug tussen Noord-Amerika en Azië waarover de voorouders van Tyrannosaurus naar Amerika konden migreren.
|
Tyrannosaurus in King Kong (1933)
|
Tyrannosaurus in Jurassic Park (1993)
|
Tyrannosaurus in Walking with Dinosaurs (1999)
|
Er heersen nog veel misverstanden onder het grote publiek over Tyrannosaurus. De meeste mensen zien Tyrannosaurus als een dier dat zijn rug verticaal houdt terwijl zijn staart over de grond sleept, met zijn benen wijd open. Tegenwoordig weten we dat Tyrannosaurus een horizontale lichaamshouding had zoals je hieronder kan zien. Vaak wordt Tyrannosaurus incorrect benoemd als T-Rex. Tyrannosaurus, Tyrannosaurus rex en T. rex zijn de enige correcte notaties.
Er zijn tientallen skeletten gevonden van Tyrannosaurus, waaronder jongere exemplaren van enkele meters lang, tot volgroeide exemplaren die een lengte van 14 meter bereikten en 7 ton wogen. Een gigantische carnivoor, maar bijvoorbeeld Spinosaurus en Giganotosaurus werden groter. De schedel, met een lengte van 1,5 tot 1,7 meter, bevatte gekartelde tanden die op sommige plaatsen de grootte van een banaan bereikten. Hiermee kon hij boten breken en de kaak was in feite groot genoeg om een mens in zijn geheel in te slikken. De functie van de kleine voorpoten is nog niet helemaal bekend. Vanuit een evolutionaire verklaring zouden ze kleiner geworden kunnen zijn zodat er geen overtollige massa is, omdat ze toch nutteloos zijn. Maar ze zouden net zo goed wél een functie kunnen hebben: hulp bij het opstaan, het vastklampen aan het wijfje tijdens het paren, het vasthouden van een prooi, ... De achterpoten daarentegen zijn dan weer wel groot en enorm gespierd omdat ze de enorme massa van het dier moesten dragen en tegelijkertijd ervoor zorgen dat Tyrannosaurus zich tijdens de jacht snel kon voortbewegen.
Tyrannosaurus leefde in een warm, subtropisch klimaat met een kleine seizoenswisseling en relatief veel regen. Het leefgebied strekte zich echter wel uit van de kreeftskeerkring tot de noordpoolcirkel, dus in het zuiden zullen het eerder droge savannes geweest zijn en in het noorden viel er 's winters sneeuw. Mogelijk trok Tyrannosaurus samen met kuddes herbivoren mee naar het zuiden in de winter, misschien kreeg Tyrannosaurus zelfs een wit verenkleed in de winter. Vroeger leidde men aan beschadigingen aan de schedel af dat Tyrannosaurus onderling met elkaar vochten, maar recent onderzoek heeft aangetoond dat dit te wijten was aan botinfecties.
Tyrannosaurus kon, in tegenstelling tot de meeste andere carnivoren, vaak in één sterke hap zijn prooi doden. De vraag is dan nog welke jachttechniek hij gebruikte. Misschien lag Tyrannosaurus in een hinderlaag en sloeg hij met een korte sprint toe als er een Triceratops of ornithopode voorbij kwam. De krachtige poten van Tyrannosaurus wijzen er echter op dat hij een redelijk hoge snelheid kon halen en zijn prooi lange tijd achtervolgde. Daar komt echter weer bij dat door de hoge massa Tyrannosaurus niet sneller geweest zal zijn dan 30 km/h. |
Aangezien deze snelheid ook gold voor de prooidieren, bleef de verhouding van de snelheid van de prooi/roofdier gelijk en is de snelheid eigenlijk irrelevant. Sommige wetenschappers beweren dat Tyrannosaurus een aaseter was, maar dit idee is al lang achterhaald. Tyrannosaurus was de enige grote carnivoor van zijn habitat. Een warmbloedige van deze grootte zou nooit genoeg energie gehaald kunnen hebben uit het wachten tot er een herbivoor vanzelf doodviel. Fossielen van Edmontosaurus waarbij afgebeten, maar terug aangegroeide staartwervels zijn teruggevonden, en een Triceratops-schedel waarbij de wenkbrauwhoorn is afgebeten en terug aangegroeid, bewijzen ook dat Tyrannosaurus een actief roofdier was.